2025 yılı küresel ekonomilerde belirsizliklerin, jeopolitik risklerin, faiz indirim süreçlerinin ön plana çıkacağı ve resesyon risklerinin olduğu bir yıl olarak görülüyor. Amerika’da Donald Trump’ın tekrardan başkan olarak seçilmesi ile başlayan dönem Amerika-Çin ilişkileri, Ortadoğu devam etmekte olan savaşlar, aynı şekilde Ukrayna ve Rusya arasındaki savaş, ekonomik anlamda Avrupa Birliğinin zayıflayacağı ihtimali… Tüm bunların Türkiye’yi etkileyeceği kanaatindeyim. Bu sebeple ülke olarak ihracat anlamında pazar çeşitliliğine gitmemiz gerektiğine inanıyorum. Yakın coğrafyamızda (Orta Doğu ile) ilişkilerimizi geliştirmemizin ve aynı zamanda yüksek teknolojili ürünlere yönelmemizin ülkemiz adına iyi olacağını düşünüyorum.
2024 yılı hırdavat sektörü için iyi geçti diyebiliriz; çünkü üretici firmaların hedeflerini yakaladığını gözlemlemekteyim. Bayi (satıcı) tarafında ise ciroların arttığını fakat karlılığın aynı oranda artmadığını söyleyebiliriz. Bunun sebebi ise sektördeki yüksek rekabet ve işletme maliyetinin yüksek oluşunun karlılığı düşürmesidir. Bugünki ekonomik şartlar içinde enflasyonun ve kredi faizlerinin yüksek olması, krediye kolayca ulaşamama sorunları ve beraberinde konkordato olaylarının artması neticesinde; sektörde 2025 yılının ilk 6 ayında biraz yavaşlama yaşanacağını düşünmekle birlikte, bazı zorlukların da bu sebeplerle artacağını düşünmekteyim. Yılın kalan 6 ayında ise enflasyon ve faiz oranlarındaki düşüşlerin trendine göre hareket edilmesinin iyi olacağı kanaatindeyim.
Bu süreçte fiyatlamalarını kanaatkâr bir şekilde yapan firmaların, işlerine devam edebileceğini, maliyeti fiyata yükleyen firmaların ise oyunun dışında kalabileceğini öngörmekteyim. Satıcı ve bayi tarafında karlılığı arttırabilmek adına ürün çeşitliliğine gidilmesinin çok iyi olacağını düşünüyor ve firmaların birbirine benzeyen markalı ürünleri pazarlamak yerine; eğer yapılabilirler ise kendi ürün markalarını oluşturmasını, firmaların satış yüzdelerini ve karlılıklarını arttıracağını öngörüyorum.
Firmaların üreteceği ürünlerde ise dikkat etmesi gereken noktalar; ürünün faydası, fiyat – performans durumunun incelenmesi, sektördeki rekabet göz önünde bulundurularak kalite ve fiyatın bu şekilde belirlenmesi en nihayetinde de üretilecek ürünün seçiminin buna göre yapılması olacaktır. Yapılan araştırmalarda müşterilerin yaklaşık %70’inin yeni bir marka deneme konusunda açık fikirli olduğu sonucuna varılmıştır. Bu sebeple sektördeki firmaların yukarıda açıkladığım noktalar dikkat ettikleri takdir de üretecekleri yeni ürün ile satışlarını ve karlılıklarını yükseltebilme ihtimallerinin çok yüksek olduğu görülmektedir.
Bu yıl sektördeki herkesin verimliliğe odaklanmasının çok önem arz ettiğini düşünmekteyim; ayrıca Çin faktörünün de göz ardı edilmemesi gerektiğini ve herkesin buna göre önlemler almasının iyi olacağı kanaatindeyim. Bunun yanı sıra sektördeki ana eleman açığının olması da sektör için bir dezavantaja sebep olmaktadır. Bu konu ile ilgili de devletimizin ve sektördeki bazı firmaların çalışmaları olduğunu görüyorum. Bu yıl bu çalışmaların daha da artmasını diliyor ve son olarak da nefesini 2025 yılının sonuna kadar tutamayanların zorluk yaşayacağını düşünüyor ve herkesi ayağını yorganına göre uzatmaya davet ediyorum.
Hırdavat Sektörü Aşındırıcı Grubu Danışmanı Ahmet Kodalak
