Ticari hayatta yeni dönem olarak gösterilen “Karekodlu Çek” uygulaması başladı

Kredi Kayıt Bürosu (KKB) tarafından yapılan yazılı açıklamada, çekle ödemelerin daha güvenli hale getirilmesi amacıyla KKB tarafından Türkiye Bankalar Birliği (TBB) işbirliği ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) desteği ile geliştirilen “Karekodlu Çek” uygulamasının bugünden itibaren kullanıma açıldığı bildirildi.

Çek ile yapılan alışverişleri daha güvenli hale getirerek ticareti kolaylaştırıp hızlandırmayı hedefleyen sistem, müşterilerin bankadan talebi doğrultusunda özel olarak hazırlanacak. Karekodlu Çek uygulaması ile keşidecinin geçmiş çek ödeme alışkanlığı tek tıkla görülebilecek. Çeki elinde bulunduran kişi, çek yaprakları üzerinde yer alan karekodu, akıllı telefonuna indireceği Findeks uygulaması ile okutarak sorgulama yaptırabilecek. Bu sistem sayesinde çek üzerindeki bilgilerde herhangi bir silinti, kazıntı, tahrifat veya bir başka kimyasal sahtecilik tespit edilebilecek ve ticari hayat tüm taraflar için daha güvenli hale gelecek.

Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Kredi Kayıt Bürosu Genel Müdürü Kasım Akdeniz, uygulamanın dünyada bir ilk olduğunu ve ticari hayata yenilik getireceğini ifade etti. Sistemin bugün itibarıyla birçok bankada uygulamaya gireceğini belirten Akdeniz, “Karekodlu Çekle birlikte reel sektörün karşılıksız çek mağduru olmasının önüne geçilebilecek” dedi. Akdeniz, çekin bir ödeme aracı olduğu kadar aynı zamanda bir borçlanma aracı da olduğunu, özellikle KOBİ’lerin çek ile yaptıkları vadeli mal alımları ile kendilerine sermaye yarattıklarını, bu nedenle çek sisteminin ülke ekonomisi için son derece önemi bulunduğunu vurguladı. Karekodlu çek uygulamasının hem keşidecinin hem de alacaklının haklarını güvence altına aldığına dikkati çeken Akdeniz, ekonomide 1,4 milyonun üzerinde aktif çek keşidecisinin olduğunu, yıllık yaklaşık 100 milyonun üzerinde çek keşide edildiğini ve bu çeklerin yaklaşık yüzde 3’ünün karşılıksız çıktığını bildirdi. Son 10-15 yıl içerisinde 500 bine yakın kişinin geçmişte en az bir kez karşılıksız çek keşide ettiğini, bunlardan 304 bin kişinin halen ödenmemiş en az bir çekinin bulunduğunu, bunların yaklaşık 200 bininin de elinde daha önceden aldığı ve halen keşide edilmemiş boş çek yaprağı bulunduğu bilgisini veren Akdeniz, ticari hayatta en önemli hususun halen ödenmemiş çeki bulunan bu kişilerle iş yapmamak olduğuna işaret etti.

“Karşılıksız çek alma riskini yüzde 80 azaltmak mümkün”

“Günümüzde sermayeyi korumanın ve güvenli bir ticari hayatın yolu iş yaptığınız, vadeli mal sattığınız kişileri tanımaktan geçiyor” ifadesini kullanan Akdeniz, her ay ortalama 20 bin kişinin çekinin karşılıksız çıktığını ve bundan birçok kişinin zarar gördüğünü kaydetti. Bu 20 bin kişinin çek ödemelerine bakıldığında yüzde 80’inin geçmişte de çeklerinin karşılıksız çıktığının görüldüğünü vurgulayan Akdeniz, şunları aktardı: “Bu kişilerin çekleri kabul edilmeden önce çek raporlarına bakılması halinde olumsuz ödeme geçmişinin görülmesi ve olası zararların önlenmesi mümkün. Karekodlu Çek bu bilgiye güvenli ve hızlı ulaşımı sağlayarak ticarette güvenin simgesi olacak. Dünyadaki kullanımı bir ilk olan Karekodlu Çek, tacirin daha çek defterini bankadan teslim alırken verdiği muvafakatname ile çek ödeme geçmişini ticaret yaptığı kişiler ile paylaşmaya hazır olduğunu gösteren bir çektir. Karekodlu çek sahte çek kontrolü sağlar ve çeki elinde bulunduran kişinin, çek keşidecisinin geçmiş çek ödeme performansını görebilmesine imkan tanır. Karekodlu Çeki kabul eden tacir akıllı cep telefonuna kuracağı Findeks uygulaması ile çekin üzerinde bulunan karekodu sisteme okutarak karşısındaki tacirin çek ödeme performansı konusunda daha net bilgiye sahip olacak ve vadeli satış yapma kararını daha hızlı ve doğru bir şekilde verebilecektir.”Akdeniz, Karekodlu Çek uygulamasında geçmiş çek ödeme performansının adet ve tutar olarak oransal bilgilerle verildiğini ifade etti. Uygulamada, keşide edilen toplam çek adet ve tutarının yüzde kaçının zamanında ödendiğini ya da ibraz edilen çeklerin toplam tutarının hangi oranda ödendiği ve ne kadarının arkasının yazıldığının adet ve tutar bilgisinin paylaşmadan yalnızca oransal olarak son 1, 3 ve 12 ay verilerine göre belirtildiğini bildiren Akdeniz, Karekodlu Çek uygulamasından alınacak rapor başına maliyetin alınan rapor adedine bağlı olarak 2 TL ile 4 TL arasında değişeceği bilgisini verdi.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB), Kredi Kayıt Bürosu (KKB) ile çalışarak geliştirdiği ‘Kare Kodlu Çek’ tanıtımına TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan katıldı. TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, bugün ayda 2 milyon civarında çek düzenlendiğini, karşılıksız çekte hapis cezasının kaldırılmasından sonra, KKB ile birlikte, çek sicillerinin özel sektöre açılmasını sağladıklarını belirtti.

Reel sektördeki şirketlerin bu sistemi bekledikleri ölçüde kullanmadığını vurgulayan Hisarcıklıoğlu sözlerine şöyle devam etti: “Çek sicil raporlarının yüzde 95’ini finansal kurumlar alıyor. Reel sektörün payı yüzde 5’lerde.Bu niye böyle oluyor diye baktığımız, firmalarımızın bazıları prosedürlerle uğraşmaktan kaçındı. Ama çoğu zaman da çek keşidecisi (Çeki Düzenleyen) kendi sicil bilgilerini çek hamiline vermek istemedi. Bunun üzerine, bu sistemi daha hızlı ve etkin hale getirmek üzere, KKB, kare kodlu çek uygulamasını geliştirdi. Türkiye’nin bugüne kadar tek finansal inovasyon ürünü vadeli çek’ti. Kare kodlu çek, Türkiye’nin dünyaya sunduğu, başka benzeri olmayan, ikinci inovasyon olacak. Bu sistem sayesinde çekin güvenilirliği hakkında kısa zamanda fikir sahibi olunacak. Ayrıca, sahte ve çalıntı çek riski de ortadan kalkacak”.KKB yakında teminat mektuplarını da tamamen elektronik ortama aktaracağını belirten Hisarcıklıoğlu, “Böylece bunları kağıda basma, saklama, teslim etme işinden bizi tamamen kurtaracak.KKB’nin bu yeni inovasyonu hayata geçirmesini de heyecanla bekliyoruz” dedi. Türkiye ekonomisinin hem 2001 hem de 2009 krizlerinde sıyrılıp, en çok güven veren ekonomilerden biri olmasını sağlayan Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’a da teşekkür eden Hisarcıklıoğlu, “Eskiden özel sektör olarak en büyük korkumuz, makro ekonomik istikrarsızlıktı. Artık kendi kalemize gol atar mıyız diye endişe etmiyoruz. Zira defansımız daha sağlam. Babacan’ın liderliğinde, çek sisteminde devrim niteliğindeki yapısal düzenlemeler de hayata geçti. Böylece iç piyasada yaşanan sıkıntıların pek çoğu da ortadan kalkacak” ifadelerini kullandı. 2015 daha tedbirli ve temkinli olunması gereken bir sene olduğunu söyleyen TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, “Dolayısıyla reel sektörümüz artık, riskleri yönetmeyi, riskle beraber görmeyi ve alınan riskleri çok iyi ölçmeyi öğrenmek zorunda. Zira riskini yönetemeyen şirketler ayakta kalmakta zorlanacak” dedi ve bütün şirketleri kare kodlu çek kullanmaya davet etti.