Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre, 2015’in ilk çeyreğinde karşılıksız çekler hem adet hem de tutar olarak rekor kırdı. Karşılıksız çek adedinde yüzde 15’lik artış yaşanırken, karşılıksız çıkan çeklerin tutarı ise yüzde 74 oldu.
Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi Ocak-Mart dönemine ait karşılıksız çek verilerine göre, Ocak – Mart 2015 döneminde, karşılıksız çek adedi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 artarken, karşılıksız çıkan çeklerin tutarı ise yine aynı dönemde yüzde 74 artışla 7.5 milyar liraya çıktı.
Bankalara bu yılın ilk çeyreğinde ibraz edilen çek sayısı, geçen yıl olduğu gibi 5.4 milyon adette kaldı. Ancak, bu dönemde, bankalara ibraz edilen toplam çek tutarları, geçen yılın aynı dönemindeki 133.5 milyar liradan, yüzde 14 artarak 152.2 milyar liraya çıktı.
Böylece, geçen yılın ilk çeyreğinde ortalama 24 bin 720 lira düzeyindeyken, bu yılın aynı döneminde 28 bin 185 liraya yükseldi.
Buna göre, Ocak – Mart 2015 döneminde, karşılıksız çek adedi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 14 artarken, karşılıksız işlemi yapılan çeklerin tutarı ise yüzde 74 oranında artışla 4.3 milyar liradan, 7.5 milyar liraya yükseldi.
Karşılıksız çeklerde artış
Ocak – Mart 2015 döneminde, parasal tutarı 7.5 milyar lira olan 173 bin adet çek için karşılıksız işlemi yapıldı. Karşılıksız işlemi yapıldıktan sonra ödenen çek sayısı yılın ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 50 gerileyerek 25 bin 262 adete düştü.
Karşılıksız çıktıktan sonra ödenen çeklerde miktar bazında ise büyük düşüş yaşandı. Aynı dönemler itibarıyla karşılıksız işlemi yapıldıktan sonra ödenen çeklerin tutarı yüzde 69 gerileme ile 650 milyon lira oldu.
Mart 2015 döneminde karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı, adet olarak yüzde 3.2 ve tutar olarak yüzde 4.3 oldu. 2014 yılı sonunda bu oranlar adet olarak yüzde 2.9 tutar olarak yüzde 3.3 idi. (DHA)
Ekonomideki bozulma, piyasaya karşılıksız çekte artış olarak yansıdı. 2015’in ilk çeyreğinde karşılıksız çekler hem adet hem de tutar olarak rekor kırdı. Karşılıksız çek adedi bu yılın ilk çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 yükseldi. Karşılıksız çıkan çeklerin tutarı ise yüzde 74 artışla 7,5 milyar liraya çıktı.
Kötüye giden ekonomik şartlar, Karşılıksız çek oranlarında ve tutarlarında patlamaya yol açtı. Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre karşılıksız çek tutarı, 2015’in ilk üç ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 74 arttı. Geçen yılın ilk üç ayında 4 milyar 327 milyon lira olan karşılıksız çek tutarı, bu yılın aynı döneminde 7 milyar 529 milyon liraya yükseldi.
Aynı dönemler itibarıyla karşılıksız çek adedi ise yüzde 15 arttı. Geçen yılın ilk üç ayında 145 bin 98 olan karşılıksız çek adedi, bu yılın ilk üç ayında 173 bine fırladı.
Karşılıksız işlemi yapılıp sonradan ödenen çeklerde de büyük düşüş meydana geldi. Geçen yıl mart ayında karşılıksız işlemi yapıldıktan sonra ödenen çek adedi 17 bin 490 iken bu yıl mart ayında bu rakam 7 bin 911’e geriledi. Karşılıksız işlemi yapılan sonradan ödenen çeklerin tutarı geçen yıl mart ayında 403 milyon lira iken, bu yıl mart ayında 194 milyon liraya geriledi.
Bankalara ibraz edilen toplam çekler içinde karşılıksız çıkma oranı hem adet hem de tutar bazında büyük artış gösterdi. Geçen yılın mart ayında bankalara ibraz edilen çeklerin yüzde 2,7’si karşılıksız çıkarken bu yıl bu oran yüzde 3,2’ye çıktı. Geçen yıl martta bankalara ibraz edilen toplam çek tutarının yüzde 3,2’si karşılıksız çıkarken bu yıl bu tutar yüzde 4,3’e yükseldi.
İstanbul birinci sırada
Mart 2015’te sayı olarak en fazla karşılıksız çek işlemi yapılan 5 şehir sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa oldu. Tutar olarak en fazla karşılıksız çek ise İstanbul, Ankara, Bursa, Antalya ve İzmir’de bulundu. Martta tutar olarak karşılıksız çeklerin sunulan çeklere oranının en yüksek olduğu şehir ise yüzde 43,4 ile Bolu oldu. Bunu yüzde 9 ile İçel, yüzde 8,1 ile Adıyaman, yüzde 7,5 ile Mardin, yüzde 7,5 ile Bursa takip etti. Tutar olarak en düşük karşılıksız çek oranına sahip iller ise Yozgat, Sivas ve Kırşehir oldu.
