Normal hayatımızda çalışmak ve bir yaşam sağlamak için sağlıklı ellere ihtiyacımız vardır ama birçok çalışanlarımız ellerini devamlı kötü kullanma, yaralanma ve ellerini, parmaklarını kaybetme risklerine karşı maruz bırakılmaktadırlar bu nedenle;
El korumada doğru eldiveni nasıl seçmeliyiz
Pratik olarak bir yerin tehlikeden arındırılmış bir yer haline getirilmesi garanti edilemez ve bu yüzden koruma ve önleme öncelikli olmalıdır. Eldivenler kaza ve deri arasındaki son fiziksel bariyeri sağlar, ancak eldiven yapılan işe uygun bir eldiven değilse bazı örneklerde olduğu gibi hiç eldiven giyilmiyorken gerçekleşen kötü sonuçlardan daha kötü sonuçlar gerçekleşebilir. El korumada eldiven seçimi için anahtar sadece olabilecek kaza tiplerinin karşılaşılmış kaza çeşitlerinin belirlenmesi değil aynı zamanda eldiven performansı, çalışma koşulları ve kişisel kullanıcı ihtiyaçlarının belirlenmesidir. Günümüzde hala doğru eldiven seçimine gerektiği kadar önem verilmediği bir gerçektir. Başarılı eldiven seçimi için ellerimizin de kalbimiz ve beynimiz gibi hayati önem taşıdığı unutulmamalıdır, bu nedenle elleri korumak doğru bir anahtardır. Bilgi eksikliği özür değildir. Ellerimiz, derimize ya da elimize zarar verebilecek tüm risklere karşı daima korunmalıdır. Ellerimiz karışık biyolojik bir yapıdadır. Vücudumuzda eller gibi küçük bir alanda çok fazla işlevi olan başka bir organımız yoktur. Her bir elde 27 adet kemik, metrelerce uzunlukta damarlardan ve binlerce sinir ucundan oluşur. Vücutta bulunan tüm kemiklerin çeyreğinden fazlası bulunur. Ellerdeki hassas sinir ağı saniyeler içinde acıyı, soğuğu, sıcağı ve çok küçük çaptaki titreşimi bile hissedebilir. Ellerimizi koruyan ne bir göğüs kafesi ne de kafatası vardır. Ellerimizin savunmasında ilk sırayı derimiz almaktadır. Derimiz hassas ve dirençlidir. Derimiz ilk koruma katmanıdır, soğuk, kesilme, çarpma vb. gibi tehlikelere karşı sınırlı direnç göstermektedir. Deri hastalıkları doğru K.K.D. kullanılmaması veya uzun süre tehlikeli kimyasallar, mekanik işler ve zararlı maddelerle çalışma sonucu meydana gelmektedir. Yıllar içerisinde çalışan kişinin dermatit cilt kanseri hatta iç organlarına (ciğer, böbrekler gibi) zarar vermesine bile sebep olabilir. Eller direk olarak zararlı bir madde ile temas ederse; örneğin sülfürik asit zararını o anda görebilir ve hemen tedavi için doktora gidilir, ancak önemli olan el korumada uzun yıllar sonra meydana gelebilecek hasarlardır ve bunun için önceden tedbir alınması gereklidir.
Ellerimizde karşılaşabileceğimiz deri problemleri
1-Gizli Deri Travması: Hücre yenilenmemesi, kızarıklar, iltihaplanmalar, yarıklar 2-İrrite Reaksiyonlar: Tehlikeli maddelerle (deterjan, solvent, yağ, vb. ) temastan oluşan reaksiyonlar.
3-Allerjik reaksiyonlar: El üstü yırtıklardan kaşıntıdan şekil değiştirerek astıma ve anafilatik şoklara sebep olur. El korumanın ilk adımı pusuda bekleyen farklı tehlikelerin farkında olmaktır. Ellerimizi koruyabilmek için yapacağımız çalışmalara göre K.K.D.’leri tehlike risklerini değerlendirip belirledikten sonra yapılacak iş için kullanılacak eldivenin sahip olması gereken performansı ve koruma özelliklerinin belirlenmesi önemlidir. Eldiven seçiminde aşağıdaki değerlendirmeleri yapmak gereklidir.
ELDİVEN ÖZELLİKLERİ Kavrama, hassasiyet, el becerisi /konfor, uzunluk ve renk değerlendirmeleri yapılmalıdır.
Kavrama: Bu özelliğin eksik olması sağlık ve güvenlik tehlikesi oluşturur. Özellikle ağır ve düz objeler taşınırken obje ellerden düşer ya da kayarsa bir kaza meydana gelebilir. Şayet taşınan malzeme ısı ile ilgili ise yanma, kimyasal ise bir takım istenmeyen tehlikeli durumlara sebebiyet verebilir. Bu nedenle kavrama seviyesi yüksek olan bir eldiven seçilmesi önemlidir.
Hassasiyet: Bir eldivende olması gereken en önemli özelliklerden biridir. Kullanıcı tarafından rahatsız bulunan eldivenin iş esnasında giyilmeme olasılığı vardır. Ancak istenilen hassasiyet, rahatlık, doğru koruma seviyesi ihtiyacı dengeli olmalıdır.
El becerisi-konfor: Bu özellik yapılan birçok iş için önemli gereklilik olabilir. Eğer çalışan işini düzgün yapmak için giydiği eldiveni çıkarıyorsa koruma tamamen kaybedilmiş demektir. Eldivenler karmaşık çalışmaları yerine getirmek için hareket serbestliğini sağlamalıdır.
Uzunluk: Eldiven uzunluğu da önemlidir (özellikle bileği ya da kolu tehdit eden tehlikeler mevcutsa ). Ancak eldiven ne kadar uzun olursa hava sirkülasyonu o kadar az olacaktır ve bu rahatlık seviyesini azaltacaktır.
Renk: Eldivenin rengi koruma çeşidini belirlemek için olabilir. Örneğin; gıda sektöründe mavi koruyucu eldiven kullanılması gibi.
Eldiven seçiminde dikkat edilmesi gerekenler
1-Tehlike ve Tehlikeler: Eldivenin mekanik tehlikeye mi, kimyasal tehlikeye mi yoksa her ikisine de mi karşı koruma özellikleri olacağı; çalışanın solvent ya da yağlar ile mi teması olacağı; çalışanın çalışma prosesinin herhangi bir bölümünde eldivenini çıkarıp çıkarmayacağı gibi durumlar belirlenmesi gereken tehlikelerdir.
2-Maruz kalma: Kimyasal sıçramalara maruz kalmaktan ziyade eğer eldiven kimyasala daldırılıyorsa kimyasal eldivenin kullanım ömrü fark edilir biçimde kısalır. Önemli bir konuda eldiven kullanılmasa dahi çalışma bitiminde eldiven üzerinde kalan kimyasallar eldivene zarar vermeye devam eder. Bu durumda eldivenler yıkanmalıdır.
3-Eldivenler ne sıklıkla değiştiriliyor: Kirlenmiş ya da önce giyilmiş eldivenler elleri tasarlanan tehlikelerden korumada başarısız olabilirler. Yeterli koruma eldivenin belli aralıklarla yenilenmesi ile sağlanabilir eldivenin hem içinden hem dışından kontrol edilmesi gerekir.
4-Mevcut deri ya da el probleminiz var mı?: Bilinmesi gereken tipik problemler deri rahatsızlıkları elin arkasında yada kolda kaşınmalar, yorgunluk, kas gerilimi, küçük kesikler, deride aşınma, kuruma, pullanma ve eldiven içinde ellerin ıslanması gibi. Tehlike ve eldiven için kullanıcı tarafından belirtilen özellikler belirlendikten sonra konusunda uzman bir eldiven üreticisi veya tedarikçisinden yardım almak son derece önemlidir. Kimyasal, Mekanik, Termal ya da Elektrik tehlikelerine karşı koruma ararken eldiven tedarikçileri ve K.K.D. satış uzmanları size yapılan iş için uygun eldiven materyali, eldiven tipi, koruma performans seviyeleri gibi çok çeşitli konularda yardımcı olabilirler. Yazımızın başında belirttiğim gibi anahtar kelime korumadır, şayet çalışma ortamında el koruma ihmal edilir veya doğru K.K.D. seçilmezse kim bunun sonuçlarını öder? Cevap: Herkes İş: Bir çalışanını kaybeder. İşveren: Hem yaralanan çalışan hem devlet tarafından açılan yasal işlemlerle uğraşır. Çalışan: İlk olarak yaralanmadan kaynaklı çekilen acı, çalışma imkânının kaybı, ciddi durumlarda el hareket kabiliyetinin kaybı tehdidi, uzun dönem iyileşememe ve aynı işte çalışamama riski. İşverenler: Ağır finansal harcamalarla, usta işçisini kaybetmekle sigorta primlerini arttırma sorumluluğu ile ve hukuksal süreçten sonra karşılaşabileceği ağır ceza riski ile karşı karşıya kalır. İşverenin işçilerine bir genel kullanım eldiveni vererek korumaya çalışması yeterli değildir. Yapılan belli bir iş için en doğru eldivenin seçilmesi dikkatle yapılması gereken bir işlemdir. Bu işlemden sonra çalışanlar ellerini korumazlarsa karşılaşacakları tehlikelerle baş başa kalırlar bunun için oluşabilecek tehlikeler konusunda eğitim almalıdırlar. El vücudumuzun en çok su içeren hareketli kısmıdır, zorlama yapılırsa yorulur, terler ve kemik –iskelet bozukluklarına sebebiyet verir. Bütün eldivenler (Çelik eldivenler hariç )sağ- sol giyilemez astarlı bile olsa sağ veya sol elin doğal kavisini kavrar. Kaliteli eldivenler iyi bir fiyat karşılığında alınır ucuz tasarımlı eldivenin fiyatı verimlilik düşünüldüğünde daha pahalıya mal olmaktadır, çünkü sürekli değiştirilmek zorunda kalınmaktadır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği kanunun işverenin Genel yükümlülüğü madde4- 1-a da belirtilen aynı şekilde 29 Kasım 2006 tarihli ve 26361 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği gereği işveren ve çalışanlar belirtilen hükümlere uymak zorundadırlar. Kişisel Koruyucu Donanımlarından en önemli olan koruyucular arasında olan el korumayı yönetmeliklerde belirtilen şekilde incelemeye çalışacağız.
El korumada eldiven kaplama malzemeleri performansları (MEKANİK-TERMALKİMYASAL- ELEKTRİKÇİ ELDİVENLERİ)
1-DOĞAL FİBERLER: Pamuk ve Yün Pamuk: Doğal selüloz, esnek, yumuşak kullanıcıyı rahatsız etmez mekanik tehlikelerin bazılarına karşı koruma sağlar teri emer daldırma eldivenlerinin devamlı giyilebilmesi için rahatlık sağlar.
YÜN: Doğal fiber yumuşak ve esnektir, ısı izolasyonu ve ısıya karşı direnci yüksektir.
2 – DERİ: Aşınma ve yırtılma direnci yüksektir. Genelde mekanik ağır işlerde kullanılabilirler derinin mineral, sentetik yağ veya fluraplastik işlem görmesi sonucunda kullanılacak deri suya /yağa dirençli hale gelir
3-SENTETİK FİBERLER: Polyester: Sentetiktir yıkandığında çekmez. Naylon: Oldukça hafif elastik polimer kolayca kurur ve aşınma ve deformasyona karşı dirençlidir. pamuk ve akrilikle karıştırılarak eldivenin esnek ve uzun ömürlü olması sağlanır. Akrilik: suya, çözücülere asitlere ve güçsüz alkalilere karşı dirençli bir polimerdir, aşınmaya ve sürtünmeye karşı dirençlidir. Pamukla birleştirildiği zaman dokumanın daha hafif olmasını sağlar. Polipropilen: Sentetikmalzemedir. Esnek konforlu ve hidrofobiktir (suyu emmeyen, suyla birleşmeyen). Polyamid: Streç (çeşitli maddelerin havayla etkileşimini kaldırmak ) ve ince sentetik malzemedir, aşınma ve yırtılma direnci yüksektir. Paraaramid (kevlar): Dupont tarafından keşif edilmiştir. Hafif esnek ve rahat yapıdadır, yıkanabilir kesilmelere karşı etkili koruma sağlar (Paslanmaz çelikle güçlendirildiğinde kesilme performans seviyesi 5 ‘in üzerindedir.) ve derinin çok ötesinde bir dayanıklılık sağlar. Dayneema: Yüksek performanslı polietilen (HPPE) patentli Jel Spin (kaplama Yöntemi) işlemi kullanılarak maksimum güçlü minimum ağırlıkta ve çelikten 15 kez daha güçlü olarak tasarlanmıştır. Suya, tere, kimyasallara karşı koruma sağlar, balistik zırh koruma malzemesinde kullanılır esnek konforlu ve yüksek performanslı üründür. Metaaramid (Kermel-Nomex): Aşınmaya karşı dirençli Termal geçirmezliği diğer fiberlere göre iki kat daha güçlüdür. Kimyasallara karşı dayanıklı ve alev almaz özelliktedir.
4 -POLİMERLER: Çok sayıda molekülün kimyasal bağlarla düzenli bir şekilde bağlanarak oluşturdukları yüksek molekül ağırlıklı bileşiklerdir. Poliüretan: Yıpranmaya, aşınmaya, yırtılmaya yağ ve agresif kimyasallara karşı dirençlidir, soğukta sertleşmez sıcakta yumuşamaz mikro gözenekli elin nefes almasını sağlar elastik yapıda olması bütün el hareketlerine adapte sağlar. Nitril: Vulkanizeli sentetik latekstir kaymaz esnektir aşınma ve delinmeye karşı dirençlidir, ısıya karşı dirençli değildir, yağı, kiri ve hidrokarbonları iter. Kimyasallara özellikle asitlere ve keton olmayan solventlere karşı dirençlidir. Nitril Köpük: Ek kaplamadır eldivene esneklik ve nefes alma gücü verir kaydırmaz özellik sağlar. Lateks: Doğalkauçuk, mekanik darbelere ve tehlikelere yüksek dayanımlıdır sıvı geçirmez (örneğin, Alkol, Deterjanvb.). PVC: Hava ve su geçirmez polimerdir. PVC kimyasal koruma sağlar, kesilme, delinme ve ısıya dirençli değildir. Neopren: Sentetik malzeme soğuğa dirençlidir, organik ve aliphatiksolventlereyağ ve kostik inorganik asitlere dirençlidir, aşınma ve kesilmeye dayanıklıdır. Butil: Çok güçlü kimyasallara dirençlidir,(asitler, Ketoneter, Glikol eter) Düşük sıcaklıklarda bile oldukça elastikidir. Alifatik hidrokarbonlara (Heksan, dizel, gazolin) aromatik karbonlara (benzen, toluen, ksilen) ve halojen çözücülere(Kloroform ve klorobenzen ) karşı zayıf dirençlidir. Viton: Hiçbir ürünün koruma sağlayamadığı durumlarda korur. Yüksek sıcaklık ozon aşındırıcı kimyasallar karşısında ideal elastomer malzemedir Aromatik ve Alifatik hidrokarbonlara, uçak motor yağlarına, madeni yağlara, benzinlere aşındırıcı sıvılara ve aynı zamanda 200 C kadar dayanımlıdır. Ketonlar, alkoller ve kuvvetli asitler için uygun değildir.
#İşSağlığıVeGüvenliği #KişiselKoruyucuDonanımlarElKoruma #İş #Sağlık #Güvenlik #KişiselKoruyucuDonanımlar #ElKoruma #KoruyucuDonanımlar #Koruyucu #Donanımlar #El #Koruma #Kişisel
