Türkiye Müteahhitler Birliği, Ocak ayı İnşaat Sektörü Analiz Raporu’nu yayınladı. 2014 yılsonu itibariyle Türk müteahhitlerin faaliyet gösterdikleri ülke sayısı 104’e, bu ülkelerde üstlendikleri proje sayısı 7 bin 684’e, projelerin toplam tutarı ise 300.3 milyar ABD Dolarına ulaştı.
Raporda, dünyanın ekonomik performansının 2014 yılı son çeyreğinde de zayıf seyrini sürdürdüğü vurgusu yapıldı. Gerek yurtiçinde, gerek yurtdışında hem riskleri hem de fırsatları yakından izleyerek yol almakta yarar olduğu vurgulanan TMB raporunda, “Makroekonomik ve sektörel bazda değerlendirildiğinde, büyüme odaklı düşünmenin ötesinde, ekonomik istikrarı sağlayacak, kamu yatırımlarının hız kesmeden devamını mümkün kılacak ve özel sektörü yatırıma teşvik edecek ortamın yaratılması önemli olmaya devam etmektedir” denildi.
Türkiye Müteahhitler Birliği tarafından 3 ayda bir hazırlanan İnşaat Sektörü Analiz Raporu yayınlandı. Dünya ve Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirme ve öngörülerin yer aldığı 2015 yılının ilk raporunda yine çarpıcı tespitler yer aldı. “Gündem ve beklentilerin hızla değiştiği, belirsizlik ve risk algısının arttığı bir yıla girerken” başlıklı analizde dünyanın ekonomik performansının 2014 yılı son çeyreğinde de zayıf seyrini sürdürdüğü vurgusu yapıldı. Çin’in büyümesindeki yavaşlamaya rağmen Asya Pasifik bölgesi küresel büyümenin lideri olmaya devam ettiği belirtilen raporda, 2015’e girerken dünyanın görünümü siyasi, toplumsal ve ekonomik istikrara tehdit oluşturan risklerin biriktiği, bu durumun kaygıya ve beklentilerin bozulmasına neden olduğu şeklinde özetlenebileceği kaydedildi.
Rusya Krizi Ağırlığını Koruyor: Rusya krizinin yurtdışı müteahhitlik hizmetlerini olumsuz etkilemeye devam etmesi olasılığı gündemdeki ağırlığını korumaktadır.
Ortadoğu’da Çekici Fırsatlar: Ortadoğu’daki istikrarsızlığın sona ermesi halinde yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin ufkunda yeni ve çekici iş fırsatlarının belirmesi yüksek bir olasılık olmakla birlikte ihtiyatın elden bırakılmamasında yarar vardır.
Gelişen Ekonomilerdeki İhaleler: Gelişmekte olan ülkelerde ortaya çıkan altyapı yatırımlarının, metro, demiryolu ve katma değeri yüksek otoyol projeleri ile Körfez Bölgesi’nin ve BDT ülkelerinde ihaleye çıkan enerji ve altyapı projelerinin Türk müteahhitler için çekici iş fırsatları sunmaya devam etmesi beklenmektedir.
Petrol Fiyatlarına Dikkat: Düşen petrol fiyatlarının Körfez ülkelerinde pazarın geleceğine yönelik belirsizlikleri artırabileceğini göz önünde tutmakta yarar vardır.
Yurtta Kısa Vade Belirsiz: Yurtiçinde yüksek enflasyon, düşük oranlı ve gerileyen iç tasarruflar, özel sektör yatırımlarındaki durgunluk, kamu yatırımlarındaki gerileme, hane halklarının tüketim eğilimindeki duraklama, konut satışlarındaki ivme kaybı ve Reel Kesim Güven Endeksi ile Tüketici Güven Endeksindeki düşüşler başta olmak üzere çeşitli makroekonomik göstergeler değerlendirildiğinde, inşaat yatırımlarının kısa vadede kayda değer ölçüde artacağı öngörülmemektedir.
Seçim Sosyal Yatırımları Etkiledi: 2015’in seçim yılı olması bütçede sabit sermaye yatırımları yerine sosyal yatırımlara ağırlık verilmesine neden olmuş görünmektedir.
Finansman Temininde Güçlük: Büyük ölçekli inşaat yatırımlarında ve özellikle de mega projelerde kamu özel işbirliğine dayalı finansman modellerinin hayata geçirilmesi sektörü orta vadede canlandırma potansiyeline sahip olmakla birlikte bu modellerin uygulanabilmesi için gerekli finansmanın teminindeki güçlük devam etmekte ve 2015’de daha da artabileceği değerlendirilmektedir.
Fed Olumsuz Etkileyebilir: ABD Merkez Bankası’nın 2015 ortalarında faiz artırımına başlamasının bu sürece olumsuz katkıda bulunabileceği göz önünde tutulmalıdır.
Konut Stoku Büyüdü: 2014’ün üçüncü çeyreğinde yapı ruhsatlarında yüzölçümü itibariyle kaydedilen ve %39.2’ye ulaşan artışa karşın, konut satış rakamları gerilemeye, stok erime hızlarındaki düşüş konut stokunun büyüdüğüne, inşaat harcamalarındaki artış oranı yavaşlamaya, ciro ve üretim endeksleri durgunluğa, işgücü girdi endeksleri ise daralmaya işaret etmektedir.
Canlanma Beklentisi Zor: 2015 yılı inşaat üretiminde sektördeki yavaşlama trendini yukarı yönde hızlandıracak kayda değer bir canlanma beklentisi içerisine girmek güçtür.
Kentsel Dönüşüm Üretimi Artırabilir: Diğer yandan, hükümetin gündemindeki, kamu-özel ortaklığı ile ihale edilen büyük ölçekli altyapı ve üstyapı projeleri ile kentsel dönüşüm projeleri, inşaat sektörü üretiminin artmasını sağlayacak potansiyele sahip bulunmaktadır.
Hükümetin Tavrı Memnuniyet Verici: Son dönemde Başbakan Davutoğlu tarafından açıklanan “Ekonomide Dönüşüm Programları” ise genelde politika değişikliklerinin ve özellikle de istikrar, katma değerli üretim artışı, tasarruf ve verimlilik konularına verilen önemin göstergesi olarak memnuniyetle karşılanmıştır.
Fırsatlar Yakından İzlenmeli: Makroekonomiden sektörlere ve yatırım kararlarına uzanan geniş bir yelpazede hem riskleri hem de fırsatları yakından izleyerek yol almakta yarar vardır.
Kamu Yatırımları Hız Kesmemeli: Makroekonomik ve sektörel bazda değerlendirildiğinde, büyüme odaklı düşünmenin ötesinde, ekonomik istikrarı sağlayacak, kamu yatırımlarının hız kesmeden devamını mümkün kılacak ve özel sektörü yatırıma teşvik edecek ortamın yaratılması önemli olmaya devam etmektedir.
Rapordan rakamlar
2014 yılında 22,5 milyar ABD Doları değerinde 255 yeni proje üstlenilmiştir. Bu rakam 2013 yılı gerçekleşmeleri ile kıyaslandığında %30’luk (yaklaşık 10 milyar ABD Doları) bir kayba işaret etmektedir. Türk müteahhitlerin faaliyet gösterdikleri ülke sayısı 104’e, bu ülkelerde üstlendikleri proje sayısı 7 bin 684’e, bu projelerin toplam tutarı ise 300.3 milyar ABD Dolarına ulaşmıştır. 2014 yılında en çok proje üstlenilen ilk 5 ülke Türkmenistan, Rusya Federasyonu, Cezayir, Katar ve Kazakistan olmuştur. Türkmenistan % 20.7 ile birinci, Rusya %14.8’le ikinci, Cezayir yüzde 14.2’yle üçüncü sırada. 2014 yılında yapılan 4 müteahhitlik hizmetinden biri köprü-yol ve tünel projeleri oldu. Demiryolu 12.7’yle ikinci, iş merkezi 12.3’le üçüncü sırada yer aldı. 2000’li yılların başında yaklaşık 20 milyon ABD Doları olarak gerçekleşen ortalama proje bedeli 2013 yılında 80.1 milyon ABD Dolarına, 2014 yılında ise 88.4 milyon ABD Dolarına yükseldi.
